promieniowania długofalowego. Promieniowanie zwrotne atmosfery (strumień skierowany ku powierzchni Ziemi) jest prawie całkowicie pochłaniane przez powierzchnię Ziemi (rys. 4.8.1).<br> Różnicę między promieniowaniem powierzchni Ziemi (Ez) i promieniowaniem zwrotnym atmosfery (Ea) nazywa się promieniowaniem efektywnym (Ee). Promieniowanie efektywne jest to ta ilość energii, którą powierzchnia Ziemi traci w drodze wypromieniowania:<br><br>Podstawiając do powyższego wzoru Ez (4.7.2) i Ea (4.7.3) otrzymujemy:<br><br> stąd:<br><br> W myśl formuły 4.8.4 można wyznaczyć wielkość promieniowania efektywnego podczas pogody bezchmurnej przy nieznacznych różnicach temperatury między podłożem i atmosferą.<br> Poza temperaturą i wilgotnością powietrza, na wielkość promieniowania efektywnego wywiera wpływ różnica temperatur