od 1984.<br> Lata osiemdziesiąte to także okres najbardziej intensywnej publikacji przekładów. Przybliżały one krajowej publiczności takich twórców, jak np. B. Hrabal, M. Kundera, J. Brodski, M.Bułhakow, A. Sołżenicyn, A.<br> Koestler, G. Orwell i innych. Pewne dążności i preferencje literackie, występujące w okresie 1977-1980, w latach osiemdziesiątych stają się względnie stabilne i wyraziste - jako cechy istotne alternatywnego obiegu kultury.<br> Jak już wspominano, schyłek tego obiegu przypada na pierwsze miesiące 1989 roku. Niektórzy wydawcy uznali swoją misję za skończoną i zaprzestali działalności edytorskiej lub podjęli ją w innych, nowo założonych instytucjach. Pewne oficyny starały się kontynuować swe przedsięwzięcia w odmiennych warunkach