Rozdział XX<br><br>Ruch robotniczy 324<br><br>Rozdział XXI<br><br>Kultura doby pozytywizmu 334<br><br> <br>Reforma uwłaszczeniowa 1864 r., przeprowadzona w następstwie powstania styczniowego, doprowadziła do końca likwidację głównego zrębu urządzeń feudalnych na ziemiach polskich. Od tej daty zwykło się przyjmować, że zabór rosyjski wkroczył w epokę rozwiniętego już kapitalizmu, która w dwu pozostałych zaborach zaczęła się o kilkanaście lat wcześniej, po rewolucji 1848-1849 r. Jak to określono we wstępie, podokres ten cechują: szybki wzrost przemysłu, przyrost liczebny klasy robotniczej, rozwój ruchu robotniczego, rozszerzanie się w masach świadomości narodowej.<br>Splot tych procesów umożliwi, wśród nowej koniunktury związanej z I wojną światową, odbudowę państwa polskiego