w naszym tomiku uznał decyzję o wybuchu powstania listopadowego za#w ostatecznym rachunku#słuszną i usprawiedliwioną (Nie zapłonął browar na Solcu). Przypomnę jednak, iż przyniosła ona zagładę tej formie polskiej państwowości, jaką zdołaliśmy po trzecim rozbiorze odbudować.<br>Klęska powstania położyła kres wielu instytucjom polskiego życia kulturalnego na tak zwanych ziemiach zabranych (z Uniwersytetem Wileńskim i Liceum w Krzemieńcu na czele). Tego wszystkiego można byłoby uniknąć, gdyby wielki książę Konstanty nie przetrzymywał tak długo podchorążych bez awansu. Albo też ich w porę internował...<br>Trudno się jednak oprzeć wrażeniu, że i historia alternatywna schodzi na manowce, przypisując zbyt dużą rolę przedwczesnemu zgonowi wybitnych