najtrudniejszych dla naszego bytu. Na Jasnej Górze królowie polscy dziękowali za zwycięstwa nad wrogami lub o nie prosili, tam modlili się obrońcy ojczyzny: rycerze i husarzy, powstańcy z 1831 i 1863 roku, legioniści i obrońcy w wojnie 1920 roku, żołnierze armii Andersa, powstańcy wielkopolscy, śląscy i warszawscy. Przed Cudownym Obrazem zawierzali siebie i naród polski Prymas Tysiąclecia kardynał Stefan Wyszyński i najbardziej maryjny papież Jan Paweł II. Wizerunek Czarnej Madonny jest obecny chyba w każdym polskim domu. Obok białego orła trafił na sztandary i ryngrafy wojskowe. Haftowany na sztandarach strażackich towarzyszył uroczystościom kościelnym i rocznicowym, zwłaszcza w okresie zaborów, gdy pozostawał praktycznie