były właśnie czynnikiem współwyznaczającym sens etycznej czynności człowieka.<br>Niemniej to nie św. Tomasz winien być traktowany jako postać symboliczna dla genezy współczesnej filozofii człowieka. Jest nią bez wątpienia św. Augustyn. Już sama idea, by mówić o człowieczeństwie, o jego upadkach i wzlotach, o dramacie jego istnienia - językiem w pełni ludzkim, zdradza swe augustyńskie pochodzenie. Myśl o niespokojnym sercu człowieka, które może ukoić tylko spotkanie z Bogiem, znalazła swą kontynuację z jednej strony w koncepcjach ludzkiego poznania emocjonalnego, na przykład "przez serce" u Pascala i "przez miłość" u Schelera, a z drugiej - w generalnej wizji człowieka jako istoty gdzieś pielgrzymującej (Hegel, Bergson