głównym, obok socjalizmu, przeciwnikiem papiestwa.<br>Ta wewnątrzkościelna demokracja przygotowywała demokrację "zewnątrzkościelną". W końcu społeczeństwo średniowieczne było chrześcijańskie, więc też - w znacznej mierze - można je nazwać społeczeństwem "wewnątrzkościelnym". Również na początku powstawania nowożytności Kościół - jako całość - nie przeciwstawiał się tendencjom liberalnym. Byli w nim zarówno wpływowi zwolennicy ancien régime'u, jak i znamienici zwolennicy społecznego postępu. W sposób istotny zmieniło się to dopiero w trakcie Rewolucji Francuskiej. Przecież historyczne, rozpoczynające rewolucyjny proces, zebranie Stanów Generalnych, na którym zgromadziły się wspólnie trzy stany, nie byłoby możliwe bez poparcia zdecydowanej większości duchowieństwa. Większość duchownych poparła też złamanie potęgi monarchii absolutnej i uległa wyzwoleńczej euforii. Część