się w edyktach z VIII w. świadczą o postępującej erozji tradycyjnych wartości ludu wojowników. W czasach Liutpranda pauperyzacja skłaniała część wojowników do uchylania się od służby wojskowej, a ich dowódcy, zamiast mieć tych ludzi pod swoją komendą, woleli mieć ich raczej na swoich polach uprawnych jako robotników do orki lub żniw. Król widział w tym nie tylko osłabienie siły liczebnej wojska, ale nade wszystko podważenie tradycyjnych podstaw ładu państwowego. Bronił więc ustrojowej zasady: minimi homines muszą walczyć, gdyż są wolnymi Longobardami.<br> Zmiany społeczne i wpływ rzymskiego otoczenia podważały jednak plemienną tradycję i siłę oddziaływania jej wzorów. W edykcie z 726 r