etyczną).<br><br>Relacją, która rodzi zdecydowaną większość problemów etycznych, jest relacja badania empirycznego (relacja a). Zauważmy od razu, iż wyróżnioną już przez Rosenzweiga (1933) osobliwością badania (naukowego) psychologicznego jest to, że nie tylko badacz jest aktywnym podmiotem badania, panującym niepodzielnie nad sytuacją badawczą, ale, że i osoba badana jest aktywnym podmiotem, "żywo" reagującym nie tylko na polecenia badacza (i nie tylko zgodnie z jego intencjami), ale także na niego, jako na jeden z elementów sytuacji badawczej. Co więcej, może wpływać na zmianę jego zachowania. Trzeba tedy mówić o dwupodmiotowym charakterze badania psychologicznego. Sądzę, i temu poświęcę stosunkowo najwięcej miejsca w niniejszym rozdziale