przy sypaniu okopów za rogatką marymoncką dnia 21 grudnia 1830".<br>W roku 1871 w "Tygodniku Wielkopolskim" Wawrzyniec Engestr"m, parafrazując Mazurka, jak przystało na pozytywistę uwydatnia sens jego oryginalnego przesłania: Jeszcze Polska nie zginęła / Jeśli my żyjemy...<br>W patriotycznych śpiewnikach wydawanych podczas I wojny światowej występowały obie wersje.<br>A w "śpiewniku skautów polskich" z r. 1916 mamy: Jeszcze Polska nie zginęła, / Gdy są polskie dzieci.<br>Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. przez kilka lat toczyły się spory, która z pieśni powinna się stać hymnem państwowym odrodzonej Rzeczypospolitej.<br>Rozstrzygnął je -jak wiadomo - okólnik ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego z 15 X