Ostry spór zakończył się przeprosinami króla przez delegację Gdańska (1570) i powołaniem komisji pod przewodnictwem biskupa kujawskiego Stanisława Karnkowskiego, która dokonała kontroli działalności władz miejskich i opracowała dla miasta nowe statuty. Uprawniały one monarchę do otwierania i zamykania portu oraz przeznaczały dla jego skarbu połowę opłat celnych. Rychła śmierć Zygmunta Augusta (1572) uniemożliwiła wprowadzenie w życie postanowień statutów, a za panowania następnego króla doszło do nowych nieporozumień z Gdańskiem (por. s. 110).<br><br>Reformacja. Humaniści, pragnący poznać naturę ludzką, zajmowali się też stosunkiem człowieka do Boga. Upowszechnienie znajomości języków klasycznych - łaciny, greki, hebrajskiego - pozwoliło im na czytanie Pisma Świętego w oryginale, a