Można by długo debatować nad przyczynami takiego właśnie rozwoju wydarzeń, trudno wszakże zaprzeczyć, że przynajmniej do połowy XVII stulecia "wielka konfrontacja" kultur, tradycji historycznych i wyznań przebiegała w Polsce pod znakiem kompromisu oraz unikania skrajności#a więc dwóch cech tak charakterystycznych dla dziejów naszej kultury, w tym również i politycznej.<br>Edward Raczyński pisał w 1823 roku, że "jest zapewne wielkim politycznym błędem przodków naszych, iż nie starali się odmienić języka ruskiego, który tak bardzo przypomina rosyjski". Podobne refleksje pojawiły się w prasie lwowskiej z okresu Wiosny Ludów.<br>Nawet Fryderyk Engels, który tak bardzo nie lubił caratu, przeciwstawiał z uznaniem Rosję, która