człowiek surowy i prosty mógł oburzyć się, gdy zobaczył swoje zdania ubrane w szatę kunsztownych i przesłodzonych fiorytur. Nie wiadomo jeszcze, jak potomność osądzi całe dzieło Gide'a. Ktoś wyraził się złośliwie, że jest to "osioł, który miał odwagę mówić wszystko, co pomyślał". Jest w tym coś z prawdy - wartość dzieł Gide'a leży przede wszystkim w znakomicie ukształtowanym narzędziu języka i w szczerości, z jaką chwytał na gorącym uczynku najskrytsze myśli. Sejsmograf prądów umysłowych swojej epoki, pisarz ruchliwy, chwytliwy, przeżywający przemiany powszechne jako przemiany własnej osobowości. Dlatego też żadna próba sięgania do zagadnień tego okresu nie obejdzie się bez cytowania Gide'a.<br> Rozwój