wysoko położona krtań - uniemożliwiał artykułowanie dźwięków na sposób ludzki. Przeciwnicy powołują się z kolei na odkrytą w Izraelu kość gnykową (do której przyczepione są mięśnie poruszające żuchwą, krtanią i językiem) neandertalczyka. Nie różni się ona od naszej.<br><br>Jedno w tym gąszczu wątpliwości wydaje się pewne. Neandertalczycy starali się dotrzymać kroku Homo sapiens. Mniej więcej 30-40 tys. lat temu unowocześnili swoje narzędzia na tyle, że gdy je odkryto, uznano za dzieło współczesnych ludzi. Choć mogły one powstać dzięki wymianie lub podglądaniu Homo sapiens, to jednak świadczą o zdolności do adaptowania nowinek kulturowych.<br><br>Co więcej, opisana na łamach grudniowego numeru "Journal of Human