na Zachodzie 25 grudnia. Data grudniowa odpowiadała pogańskiemu świętu narodzin Słońca Niezwyciężonego &lt;foreign lang="lat"&gt;(dies natalis Solis invicti)&lt;/&gt;, które zostaje wyparte przez chrześcijańskie święto Bożego Narodzenia. Podobny los spotyka również inne święta i formy kultu pogańskiego. Bywają one wypierane przez kult chrześcijański. Jest to przejawem szerszego procesu: chrystianizacji zwyczajów i obyczajów pogańskich. Istotnym elementem w życiu religijnym tego okresu jest rozpowszechnienie chrztu dzieci, udzielanego w osobnym budynku (baptysterium).<br><br>&lt;tit1&gt;FORMY POBOŻNOŚCI PRYWATNEJ&lt;/&gt; <br>Obok liturgii rozrastały się zróżnicowane formy pobożności, którą można nazwać pobożnością prywatną. Wiek IV jest z tego punktu widzenia bardzo ważny. Masy, które ulegały procesowi chrystianizacji, wnosiły do chrześcijaństwa wzorce swoich własnych