większy odczyn zapalny. Żądło najlepiej najpierw podważyć paznokciem lub końcem szpilki i delikatnie wysunąć. Osy mają żądło gładkie i mogą żądlić wiele razy, aż do wyczerpania zapasu jadu. Minimalne ilości jadu, jakie dostają się do organizmu przy pojedynczym ukąszeniu, nie są bardzo szkodliwe. Kiedy zostaniesz użądlona, możesz pomóc sobie sama. Jad pszczeli ma odczyn kwaśny, dlatego ból i pieczenie będą mniejsze, gdy na użądlone miejsce przyłożysz roztwór alkaliczny, np. okład z sody. Jad os jest natomiast zasadowy, ulgę przyniosą więc okłady kwaśne - np. z octu, kwasku cytrynowego, przetarcie chorego miejsca przekrojoną na pół cebulą. Przy każdym pokąsaniu zmniejszysz dolegliwości przykładając do