się liczba biskupstw; prawie każda gmina ma własnego biskupa. Stąd setki biskupstw w tym czasie. Rozrastająca się wspólnota lokalna - gmina, od III w. nie dawała się już objąć bezpośrednim zwierzchnictwem i opieką biskupa. Prowadziło to do zwiększenia liczby oraz znaczenia podległego mu kleru. W wielkich gminach zachodnich, jak Rzym czy Kartagina, szacuje się liczbę kleru w połowie IV w. na ok. 50-80 kapłanów, a w mniejszej gminie mediolańskiej na ok. 20-30. W największych miastach imperium, w Rzymie, Aleksandrii, Antiochii, Kartaginie ujawniła się potrzeba stworzenia sieci kościołów pomocniczych, w których mogłyby się odbywać zebrania liturgiczne. W Rzymie w początkach IV