i Liszta porzucił Europę dla Nowego Świata. Libretto jego opery nie ustępuje krwistością XX-wiecznym westernom. Trup ściele się gęsto. Ówczesny sprawozdawca relacjonował: &lt;q&gt;"Butler strzela z pistoletu do Pułaskiego, trafia jednak Ellen zamiast niego, tuż potem Pułaski odnosi śmiertelną ranę. Pequod zabija Butlera, a Mohega umiera"&lt;/&gt; itd.<br>Obecność Pułaskiego i Kościuszki w muzyce jest oczywiście marginalna. Obaj wybili się przede wszystkim jako bojownicy o wolność i niepodległość dwóch jakże różnych narodów.<br>W pierwszych dniach po wolnych wyborach możemy się zastanowić nad myślą naczelnika insurekcji. Pisał on w odezwie do obywateli: "Pierwszy krok do zrzucenia niewoli jest odważyć się być wolnym". Zrobiliśmy