na opanowanie wybrzeży Bałtyku, ze znacznej części Prus Królewskich mogła powstać Republika Zjednoczonych Miast Pruskich, wyraśnie wzorowana na Holandii. Stolicą nowego państewka został Gdańsk, a wyznaniem panującym#luteranizm. Ostra dyskryminacja ludności katolickiej stwarzała później pretekst Wysokiej Porcie do stałych a obłudnych ingerencji w wewnętrzne sprawy republiki#obłudnych, ponieważ także w Księstwie Polskim zwolennicy Rzymu stanowili obywateli drugiej kategorii.<br>Przemiany wewnętrzne w Księstwie Polskim Polska w nowych granicach pozostała odcięta od wpływów cywilizacyjnych Zachodu. Dotarły one z tak znacznym opóśnieniem, że idee oświecenia pojawiły się na naszych ziemiach dopiero w połowie XIX stulecia. Od początków XVII wieku trwał natomiast nieprzerwanie sarmatyzm jako