się o otaczającej smutnej rzeczywistości, a myśli wybiegały ku wolnej i niepodległej Polsce. To tutaj przy historycznych pomnikach sięgały zenitu patriotyczne uczucia narodu, który mimo wielu przeciwności zawsze dążył do odzyskania niepodległości. Pielgrzymowano na Wawel na szczególną lekcję historii, której udzielały wawelskie zabytki, pomniki królewskie przywołujące wielkie zdarzenia z przeszłości.<br>Na wzór angielskiego Westminsteru - obok królów i bohaterów grzebano w katedrze poetów - naszych Królów Ducha. Ta świątynia katedralna pulsowała życiem narodu i miał rację przed przeszło stu pięćdziesięciu laty Józef Mączyński, kreśląc o katedrze te słowa: &lt;gap&gt;.<br>Od początków XIX stulecia ten kiedyś pierwszy kościół Rzeczypospolitej Obojga Narodów stał się przede wszystkim pomnikiem