podporządkowanie dzieła sztuki jakimkolwiek zewnętrznym powinnościom była sprzeczna z romantyczną wizją artysty. A jednak znaczna część dramatów była pisana z myślą o teatrze, ich autorzy z góry akceptowali owe wymagane ograniczenia. W efekcie zupełnie inny charakter mają dramaty, które były pisane nie dla sceny - jak Manfred, Cromwell, trzecia część Dziadów, Nie-Boska komedia - niż na przykład Remorse, Hernani, Chatterton, Konfederaci barscy, pisane niekiedy nawet dla konkretnego teatru. Zakładane przeznaczenie - do lektury lub na scenę - decydowało o stylu utworu.<br>Ci dramaturdzy, którzy rezygnowali z wystawiania swych dzieł, manifestacyjnie odcinając dramat od spektaklu, mogli pisać z poczuciem pełnej swobody, lecz płacili za nią rezygnacją z