trudniejszych warunkach i z większą energią przedostające się w głąb Królestwa. Pod jesień 1863 r. oba zabory stały się schronieniem dla wielu tysięcy powstańców, którzy demoralizowali się w oczekiwaniu nowej kampanii albo też interwencji mocarstw.<br>Walka toczona z caratem ożywiła zresztą nastroje niepodległościowe i w tych sąsiednich prowincjach. Poznańskie i Pomorze na równi z Galicją przeżyły także fazę manifestacji religijno-patriotycznych. Poznańskie dało powstaniu ok. 3 tys. ochotników, w tym najwięcej rzemieślniczej czeladzi i robotników rolnych.<br>Pomorze, a zwłaszcza rejon między Chełmnem a Lubawą, ok. 500, Warmia i Mazury ok. 300. Ludność wiejska pogranicznych terenów udzielała też skutecznej pomocy walczącym, przechowując