piśmiennictwa narodowego. W 1774, po śmierci J. A. Załuskiego, król Stanisław August oddał bibliotekę pod opiekę Komisji Edukacji Narodowej i od tego czasu stanowiła ona już własność narodową. W 1787 Sejm podjął uchwałę o obowiązkowym egzemplarzu - to znaczy zobowiązał wydawców do bezpłatnego przekazywania bibliotece określonej ilości egzemplarzy każdej wydanej książki. <br>Rozbiory położyły kres istnieniu biblioteki, a zbiory Załuskich zostały na rozkaz Katarzyny II, wywiezione do Petersburga, skąd część ich wróciła dopiero po 1923 roku. <br>Niezależnie od inicjatywy Załuskich idea biblioteki narodowej jako skarbnicy ksiąg i rękopisów stanowiących "pamiątki przeszłości narodowej" była podejmowana przez rozmaitych ludzi. Tadeusz Czacki gromadził od 1795 roku