skłania do zastanowienia się nad przebytą drogą. Zapytajmy więc najpierw o czasy najdawniejsze - co można powiedzieć o pielgrzymkach w pierwszych dwóch czy trzech wiekach kultu cudownego obrazu Matki Bożej?&lt;/&gt;<br>&lt;who2&gt;Już Jan Długosz pisał o utrwalonej tradycji licznych i corocznych jasnogórskich pielgrzymek. Zasięg oddziaływania Jasnej Góry przekraczał granice Rzeczypospolitej - pielgrzymowano ze Śląska, Prus, Moraw, Czech a nawet z Węgier. W wieku XVI o dziejach cudownego obrazu i jego kultu pisał znany paulin, o. Mikołaj z Wilkowiecka, oraz Grzegorz z Sambora, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Cennym źródłem informacji są także Miracula, które świadczą, że w tym wieku pielgrzymki mają charakter ogólnonarodowy. Najczęściej reprezentowane regiony