negacji, której ofiarą pada negacja pierwsza. W zarodku kryje się ona już u Kierkegaarda, ale w sposób pełny daje o sobie znać dopiero u Sartre'a. Pierwsza negacja w miejsce substancji stawiała proces. Druga negacja uznaje proces za prawdziwą "substancję", czyli za to, co istnieje "naprawdę", w przeciwieństwie do martwej nieruchomości. Ujawnia się ona w Sartre'owskim pojęciu "bytu-dla-siebie", którego heglowska proweniencja jest oczywista. Dla Hegla być substancją było najłatwiej i najprościej. O wiele trudniej było być podmiotem. Ewolucja absolutu polegała między innymi u Hegla na tym, że substancja ze sfery prostego istnienia w sobie przechodziła na poziom istnienia podmiotu, czyli istnienia