Kościoła przeciwstawia się niebezpieczeństwom demokratyzmu i socjologizmu, ale żadną miarą nie jest autorytarna bądź klerykalna. Jest to eklezjologia komunii - wspólnoty osób, eklezjologia Soboru Watykańskiego II. I w rachunku sumienia, do którego u progu nowego tysiąclecia wzywa Papież cały Kościół, umieścił Jan Paweł II także pytanie: czy rzeczywiście - zgodnie z nauczeniem Vaticanum Secundum - wcielaliśmy w życie na wszystkich szczeblach Kościoła eklezjologię komunii? I postuluje zrobienie rachunku sumienia z przewinień, które raniły wspólnotę wszystkich ochrzczonych.<br>Sam zresztą pełni papieską posługę w sposób otwarty i bezpośredni, nie podkreślając specyfiki i wagi swojej pozycji w Kościele, że przypomnę zdanie z Przekroczyć próg nadziei, gdzie cytując