określały coraz bardziej"&lt;/&gt; (Dz IV 73). Jak z tych antynomii wybrnąć? Pocieszał się, mówiąc, że sztuka rodzi się ze sprzeczności.<br>Ale wiedział także, że na sprzeczności umiera.<br>Antynomie Gombrowicza zostały tak pomyślane, że nie można ich rozwiązać odwołaniem do jakiegokolwiek intelektualnego systemu. System bowiem - zwłaszcza filozoficzny - jest z konieczności porządkiem, a więc formą, w którą niejako "wchodzą" zjawiska, a także człowiek, który te zjawiska dostrzega i układa w całość. Tymczasem o to właśnie idzie, aby uniknąć zależności od wszelkiego porządku, strukturalnego a tym bardziej przyczynowego. Dlatego Gombrowicz - choć pilny czytelnik filozofów - określał się zawsze przeciwko filozofiom. Można oczywiście znaleźć w jego wypowiedziach