średnich wartości temperatury i ciśnienia program daje 0,569°. Jak się jednak okazało, obserwowana refrakcja może zmieniać się z dnia na dzień nawet od 0,2° do 1,7°, czego nie uwzględnia żaden z istniejących i stosowanych do obliczeń modeli.<br>Co to oznacza, łatwo zrozumieć, kiedy przetłumaczy się owe dość abstrakcyjne wielkości na czasy wschodów i zachodów Słońca. Refrakcja wpływa przecież na wysokość Słońca nad horyzontem, od jej wartości zależy więc moment zetknięcia się Słońca z linią horyzontu. Przy określaniu tego momentu roczniki astronomiczne posługują się modelem standardowym. Zaobserwowany przez Schaefera rozrzut w wielkości refrakcji (ryc. 4.2) pokazuje, że prawdziwy