go prezentami i pochlebstwami. Ponieważ Wirtemberski niechętny był kontaktom żony z rodziną, familia opracowała szyfrowany system porozumiewania się i technikę „podwójnej poczty", a w tym kodzie epistolarnym występował on jako „Czas" (najczęściej „burzliwy i zmienny"), Maria jako „Clematide". Czartoryska poufniejsze listy przesyłała przez ludzi zaufanych i adresowała na nazwisko Teresy Tokarskiej, panny puławskiej, lojalnej wobec Czartoryskich, a przydanej do towarzystwa Wirtemberskiej w Treptow. W „listowaniu" zachowywano jak najdalej idącą ostrożność: „Mój list dobrze przeczytawszy spal, pour en ^etre plus s^ure. Jak będziesz do mnie pisała przez Schönhausa, to pamiętaj, że Czas zapewne się domyśli