dawniej, to poza zegarem wewnętrznym, godzinowym, cyka im jeszcze kosmiczny? Inny sposób orientacji północ-południe sugeruje prof. Roman J. Wojtusiak - w podczerwieni cieplejsze południe powinno żarzyć się poświatą, ku której zdążają ptaki. Obecnie uważa się, że dostępnych danych do nawigacji jest wiele, od magnetycznych, przez elektromagnetyczne, w tym świetlne, po akustyczne oraz zapamiętane szczegóły topograficzne. Poszczególne gatunki wybierają najkorzystniejsze dla siebie.<br><br><tit>Dalekodystansowcy w tranzycie</><br><br>Gdy naszych ptaków ubywa, rozpoczynają też przylot armady skandynawskie i syberyjskie dziennego i nocnego lotu. Nie ruszają stamtąd wprost na południe, gdyż trafiłyby na nieprzyjazne im stepy. Ustalił się więc kierunek zachodni. Wzdłuż brzegów mórz wędrowcy przesuwają