rozróżnienie na czas dzieła i czas w dziele można kwestionować - przenoszone we współczesność utwory dawne podlegają i w tym zakresie uaktualniającym konkretyzacjom.<br>Tempo współcześnie kojarzy nam się przede wszystkim ze zmianami pojmowanymi w kategoriach dynamiki informacji. Tak było zresztą zawsze, tylko sama dynamika rozmaicie się kształtowała - antyk preferował powtarzanie fabuł archetypicznych, Europa chrześcijańska realizowała mit celu, racjonalizm sąsiadował z ideą postępu. Wiedza o świecie, zaświadczający ją dyskurs, literatura, (empiria, teoria poznania, poetyka) były zawsze spokrewnione, choć trudno wyznaczyć jednoznacznie wektory inspiracji.<br>Powszechnym dziś doświadczeniem jest poczucie chaosu informacyjnego. Bohater współczesności musi spotkać się z taką ilością danych, że tworzy to wrażenie