większa rozpiętość między asortymentem dyktowanym przez rynek a asortymentem odpowiadającym planowi, tym bardziej napięty jest plan i tym wyższa wartość. Jeśli proporcje planowane nie odbiegają od proporcji dyktowanych przez rynek, to <gap>. Sytuację tę przedstawia na rys. 1 promień Kantorowicza OR1, przecinający krzywą możliwości produkcji w punkcie równowagi wolnorynkowej X. Gdy asortyment planowy nie odbiega od asortymentu rynkowego, planiści mogliby, teoretycznie biorąc, zastosować pseudorynkowy mechanizm opisany przez Abbę Lernera (1934-35) i przez Oskara Langego (1936-37). Jednakże reżimy socjalistyczne Europy Środkowej i Wschodniej pragnąc osiągnąć szybkie tempo rozwoju a także zapewnić obronność, dawały pierwszeństwo rozwojowi sektora A. (Nove, 1979, str. 103