racji, bo musimy w konkretnej sytuacji historycznej iść z takim Związkiem Radzieckim, jaki on jest, czy był, zresztą podobnie jak dzisiaj. Podstawowe interesy naszego państwa, naszej klasy robotniczej, a w gruncie rzeczy i narodu wymagają utrzymania tego sojuszu i konieczności wspólnego marszu. Gomułka, jak sądzę, często tego nie doceniał. Inklinacje autokratyczne utrudniały mu ujmowanie problemów narodowych w szerszej perspektywie historycznej. Oczywiście nie neguję ani jego wybitnych zdolności, ani wybitnych zasług, zwłaszcza w okresie kierowania podziemną PPR. Zaciekle zwalczała go wówczas reakcja londyńska. Nadal też uważam, że to jest mętna głowa ze skrzywieniami nacjonalistycznymi i z zamachami wodzowskimi. Cały bieg wypadków to