różnych substancji gazowych i pyłowych w otaczającej nas atmosferze. Z uwagi na ich dużą aktywność chemiczną wchodzą one w reakcje chemiczne z podłożem i niszczą ochronną warstwę powierzchniową. Wytworzone na tej właśnie chemicznej drodze "nadżerki" na powierzchni obiektów zabytkowych stwarzają dogodne warunki do zasiedlania i rozwoju rozmaitych grup fizjologicznych mikroorganizmów autotroficznych (np. bakterie nitryfikacyjne) o różnych uzdolnieniach biochemicznych.<br> Dynamiczny rozwój mikroorganizmów i ich działalność życiowa w wytworzonych niszach ekologicznych to niesłychanie skomplikowany proces różnych przemian, splot setek reakcji chemicznych tych miniaturowych układów określonych mianem "miliarda kombinatów chemicznych w ziarnku piasku". W wyniku wspomnianych przemian następuje niszczenie podłoża (m. in. drewno, kamień