ZSRR na agresywną politykę Zachodu.<br><br>Równocześnie jednak państwa socjalistyczne wbudowały w swój układ klauzulę świadczącą o niezmiennym ich dążeniu do zastąpienia podziału Europy na ugrupowania wojskowe - układem zbiorowego bezpieczeństwa. Artykuł 11 Układu Warszawskiego głosi: &lt;q&gt;"W przypadku utworzenia w Europie systemu bezpieczeństwa zbiorowego i zawarcia w tym celu ogólnoeuropejskiego układu o bezpieczeństwie zbiorowym - do czego wytrwale będą dążyć układające się strony - układ niniejszy utraci swą moc"&lt;/&gt;.<br>Innymi słowy - Układ Warszawski nie był i nie jest traktowany przez państwa w nim uczestniczące jako cel sam w sobie, lecz jako rękojmia bezpieczeństwa. Wielokrotnie - także na poprzedniej, moskiewskiej naradzie Doradczego Komitetu Politycznego układu w 1978 r