im bardziej planowany asortyment odbiega od asortymentu odpowiadającemu popytowi rynkowemu, tym surowiej musi być karana działalność czarnorynkowa. Innymi słowy, im bardziej napięty plan, tym twardszy reżim. <br>Zdefiniujemy (ľ?) jako minimalną surowość kary, jaka eliminuje działalność czarnorynkową, gdzie ľ oznacza wysokość kary, a???prawdopodobieństwo, że przekroczenie prawa będzie ukarane. Zakładając dla uproszczenia, że biorący udział w działalności czarnorynkowej są neutralni wobec ryzyka możemy napisać:<br>&lt;gap&gt; <br><br>gdzie &lt;gap&gt; jest miarą stopnia napiętości planu. <br>Ustaliwszy prawdopodobieństwo?, że działalność czarnorynkowa będzie wykryta i ukarana, można określić minimalną wysokość kary ľ, przy której działalność czarnorynkowa staje się nieopłacalna (zob. Becker, 1986). Zauważmy, że gdy asortyment planowy nie różni się od asortymentu dyktowanego