zabić aniżeli post złamać. Kiedy zaś uśmierca protestantów jedzących mięso w piątek, poczytuje to sobie wręcz za zasługę. Ale przecież podobne przekonanie żywiono i w innych krajach katolickich. Cervantes, charakteryzując przestępczy świat Sewilli, pisze, że jego mieszkańcy byli głęboko przekonani, iż zostaną zbawieni, choć mieli na sumieniu kradzieże i morderstwa, "byle tylko nie zaniedbali praktyk religijnych".<br>Nawet księża pisali ze zgorszeniem, iż na Mazowszu, jeśli tylko "pościsz sprawiedliwie, jużeś święty, i wolnoć wszystko". Do znudzenia jest powtarzana opinia Albrachta Sikrańskiego z roku 1651, że tylko Niemiec lub ten, co się w pludrach nosi, może być heretykiem. <page nr=79> Dlatego też na Mazowszu prości