bywa rozważany nie w proporcji do całości, ale w proporcji do otaczających mód umysłowych. Czy można sobie przedstawić inny porządek, w którym wrogość pokoleń ustąpiłaby miejsca świadomej kontynuacji? Można - ale dokonałoby się to dopiero wtedy, gdyby wygasł do reszty mit samoczynnej ewolucji. Postęp byłby wtedy wypełnianiem jednej prawdy ludzkiej w coraz to nowych warunkach i kształtach. Nie byłby natomiast pogonią za coraz to nowym objawieniem. Jednak myślenie ewolucyjne jest tak zakorzenione w umysłowości mas, że przetrwa nawet upadek wiary w "progress" i dopiero powoli zniknie - jeżeli pokolenia połączą się w przyjęciu jakichś powszechnie obowiązujących zasad.<br> Przykład Zdziechowskiego skłania do rozmyślań tego rodzaju