a walka i konflikt popychały go naprzód".<br>Choć z wywodami tymi nie w pełni się zgadzam, to jednak pragnę dodać, że i sam fakt powstania tak rozległego państwa, jakim była Rzeczpospolita, głównie drogą unii i dobrowolnych związków, a nie poprzez krwawe i wyniszczające wojny, uśpił, i to w niebezpieczny sposób, czujność jej szlacheckich obywateli. Wroga zaczęli oni upatrywać wyłącznie od wewnątrz, w osobie króla, który będzie dążył do zaprowadzenia dominium absolutum. Szlachta dość długo nie zdawała sobie sprawy z faktu, iż stworzyć potężną wspólnotę polityczną można na drodze układów i kompromisów. Dla jej obrony niezbędna jest jednak siła militarna, którą bano