smak, barwy są subiektywne; w innej postaci występują w rzeczach i w innej w naszym poznaniu. Jedynie jakości pierwszorzędne (w tym rozciągłość) uznawane są w niektórych koncepcjach za obiektywne. Teoria atomistyczna w starożytności czy poszukiwanie zasady łączącej obserwowaną różnorodność świata są wyrazem niepełnej wiary w świadectwo zmysłów. Odbiegają one wszak dalece od naszego doświadczenia.<br>Pewni, że poznają świat, są przede wszystkim ci, którzy nie zetknęli się z myślą filozoficzną. Poznawalność świata jest założeniem, punktem wyjściowym niektórych systemów, ale nie jest możliwa do udowodnienia.<br>Świat poznany przez człowieka nie stanowi wiernego odbicia rzeczywistości. Oprócz podniety zmysłowej zawiera ono coś z nas samych