od renesansu do baroku. Końcowa faza renesansu, przypadająca na Południu na lata po "Sacco di Roma" (1527), na tyle różni się od fazy klasycznego odrodzenia, że zasługuje na odrębne ujęcie, tym bardziej że nie była to sztuka w sposób epigoński powielająca osiągnięcia poprzedników, lecz zbuntowana przeciw ideałom harmonii, symetrii i decorum quattrocenta. Istotną właściwością tej fazy było nie tyle naśladowanie natury, ile naśladowanie mistrzów i doprowadzenie ich technik do wirtuozerii. Gdy artyści quattrocenta sądzili, że odkrywając obiektywne prawa estetyki można ze sztuki uczynić naukę, ich następcy odwoływali się do giudizio dell'occhio, do sądu oka - oka artysty, który tym samym stawał się