wspominana już emigracja pozbawiała <page nr=116> kraj najbardziej zapalnego elementu, który był w stanie poderwać naród do powstania. Równie, jeśli nie bardziej, istotna okazała się polityka okupantów, którzy niesłychanie umiejętnie potrafili wykorzystać niechęć mas szlacheckich do dworu. Turcy faktycznie przymykali oczy na rokosze, jakie co pewien czas wybuchały pod hasłem ograniczenia książęcego despotyzmu. Po zbrojnych starciach szlachty z wojskami Sobieskiego ambasador Wysokiej Porty występował w roli mediatora, który sam jest jakoby głęboko wstrząśnięty rozmiarami ich samowoli. W konsekwencji Sobiescy stali się najbardziej znienawidzoną dynastią w dziejach Polski. Jej wyzwolenie spod dwuwiekowej okupacji nastąpiło w wyniku zwycięskich wojen, jakie niemiecko-rosyjska koalicja stoczyła z