wobec świata, ani przyjmować postawy wyłącznie kontemplacyjnej, czy choćby refleksyjnej. Stąd też, chociaż lata 1832-1856 nie przyniosły dzieł tak artystycznie dojrzałych jak ody napoleońskie czy Ziemiaństwo polskie, pozostał po nich dorobek zadziwiająco obfity – żywe zaprzeczenie utartej tezy o niemocy twórczej klasyków. Pochodzą bowiem z tego okresu: obszerne rymowane diatryby, będące rozrachunkiem z powstaniem listopadowym i jego przywódcami oraz z Mickiewiczem i poezją romantyczną; liczne wiersze do znajomych, sąsiadów, przyjaciół i rodziny; kilka udanych liryków osobistych; inskrypcje, nagrobki i epigramaty – najczęściej o charakterze okolicznościowym; potężny poemat Stefan Czarniecki liczący 12 580 wersów; trzy grube tomy pamiętników i bardzo obszerna