i kusi filozofa rzeczami doczesnymi. Zresztą, dodaje po chwili, jest to bez znaczenia, Spinoza kontaktuje się przecież z abstrakcyjnym Bogiem - podmiotem jego nauki. Wydaje mi się, że najbardziej prawdopodobne jest wyjaśnienie najprostsze. A gdyby tak wziąć rady Stwórcy serio? Bez szczypty soli? Uznać go Bogiem Abrahama, Izaaka i Jakuba? Godziwa doczesność nie stoi wszak w konflikcie z pragnieniem życia wiecznego. Problem znika?<br>Ale pozostaje wahanie, niepewność. Herbert jest mistrzem w grze ironią, półprawdą, szyderstwem. O ironii autora &lt;q&gt;Pana Cogito&lt;/&gt; istnieje traktat Błońskiego. Trudno coś do niego dodać. Herbertowska ironia jest jednak koniecznością, bez niej niemożliwy byłby ocalający gest, "dopasowanie się" do