które ten socjalizm potrafią wypowiedzieć inaczej niż w duchu standardowych tez, dogmatów i frazesów. <br> Drugim składnikiem "programu" Berenta, składnikiem, który wydaje mi się wręcz bezcennym, jest teza, że celem wszelkiej rewolucji w Polsce czy walk niepodległościowych nie może być odwrócenie się od Europy. A takie niebezpieczeństwo dostrzega Berent w przejęciu dogmatyki socjalistycznej. Sens rewolucji polega z jednej strony na kontynuacji, na nawiązaniu do pewnych tradycji, z drugiej zaś na obalaniu muru oddzielającego Polskę od Europy. I to jest obsesja Berenta - obalić ten mur powodujący owo życie na niby, życie za kordonem, życie w sytuacji, w której trzeba się godzić na istniejące