powiedzielibyśmy, autentycznego braku podmiotowości stawić czoła. Skoro bowiem nie dojrzeli &lt;page nr=6&gt; do samodzielnego wyboru między dobrem i złem, właściwie nie są w pełni ludźmi, tzn. Istotami wolnymi i zdolnymi do świadomej decyzji i do kierowania swoim losem. Tę decyzję należy zatem za nich podjąć, za nich dokonać wyboru tak, jak rodzice dokonują wyboru w imieniu małoletniego dziecka. Rzeczywistość odmalowywaną w literaturze musimy tedy wyselekcjonować odpowiednio do infantylnego poziomu odbiorców.<br> W tę retrospektywną pedagogikę wkracza oto pisarz ze swoją "całą prawdą" o świcie, nie na miarę maluczkich. Rezultatem jest "zgorszenie", któremu próbowano przeciwdziałać za pomocą Indeksu ksiąg zakazanych. Tę szczególnego typu "socjotechnikę" ludzie Kościoła