materię i gdzie dokonywa się proces odwrotny: zamienia się jakiś "punkt jeden niewidzialnej przestrzeni w rozbłysk sił magnetyczno-atrakcyjnych". I oto w mistycznym objawieniu odnajduje się ta sama formuła wyobraźni przestrzennej, jaką Słowacki zapisał dziesięć lat wcześniej, ukazując w Kordianie ziemię jako kruchą "kryształową kulę", zawieszoną pośród wszechświata.<br>Wszechświat, w dramacie romantycznym oddzielający bohatera od Boga, najtrudniej poddaje się działaniom teatralnego dekoratora. Im bardziej staranna będzie sceniczna konkretyzacja, tym bardziej jest sprzeczna z ideą dramatu mistycznego; niweczy Tajemnicę. Szczycący się techniczną sprawnością i mnogimi efektami teatr doby romantyzmu wyjątkowo źle nadawał się do przekazania mistycznego tonu dramatu; ten ciężar musi dźwigać