społecznej bezużyteczne stają się rejestrujące systemy teoretyczne, niezbędne są natomiast dla dalszego jej rozwoju systemy projektujące, przekraczające w sposób istotny treść zastanego doświadczenia społecznego. Zapotrzebowania na takie systemy w zakresie nauk przyrodniczo-matematcznych, zwłaszcza w zakresie fizyki a potem chemii, pojawiło się równocześnie z pojawieniem kapitalistycznego sposobu produkcji i zdeterminowało dynamiczny rozwój poznawczy tej grupy nauk. Często powtarzana obecnie formuła o nauce jako samodzielnej dziś sile wytwórczej wyraża właśnie opisane wyżej, coraz dobitniej zaznaczające się zjawisko.<br> Dodać jeszcze trzeba, że przez treść doświadczenia społecznego rozumiem ogół stwierdzeń zaakceptowanych społecznie w ramach podstawowej (materialnej) praktyki, bezpośrednio opisujących sposób uzyskiwania w określonych warunkach