tak nieoczekiwanie (...) zawstydził się i poszedł do domu" - ku zadowoleniu publiczności, która "grzmotem oklasków" skwitowała tę rozsądną decyzję (F 186). Filidor zaś pokazuje, jak ludzie najbardziej - po profesorsku dojrzali mogą uchylić się schematom, systemom, doktrynom... mentalnym formom, którym zdawali się dożywotnie służyć. Czyli powrócić do tej "niedojrzałej" i młodzieńczej swobody, dzięki której można stać się każdym i wszystkim! Trochę więc tak jak Józio, kiedy porzucał szkołę i dwór... i jak powinien zawsze czynić artysta. Właśnie strategii artysty - pisarza - poświęcone są przedmowy do wtrąconych opowiastek.<br>Skąd jednak rozbieżność zakończeń? W Filidorze zdaje się zwyciężać dzieciństwo, kaprys, przypadek. Jednostka porzuca tam wszelkie "dorosłe