i tak reagować, aby potwierdzić testowaną hipotezę. Jeśli patrzymy na to w ten właśnie sposób, to wszystkie bodźce, które komunikują osobie badanej treść testowanej hipotezy, stają się istotnymi determinantami jej zachowania. Całokształt tych bodźców nazwaliśmy Ťzmiennymi sugerującymi hipotezę badawcząť (Orne, 1959a). Bodźce te obejmują pogłoski, plotki krążące wśród studentów o eksperymencie, informacje uzyskiwane przez osoby badane podczas umawiania się na badanie, informacje związane z osobą eksperymentatora, z urządzeniem laboratorium, a także bezpośrednie i pośrednie informacje, które osoba badana odbiera w czasie samego eksperymentu. Często nie dostrzeganym przez eksperymentatora, a mimo to bardzo ważnym źródłem informacji dla osób badanych jest sama procedura